مراقبت‌های بعد از جراحی رباط صلیبی نقش کلیدی در روند بهبودی و بازگشت عملکرد کامل زانو دارند. این جراحی که برای بازسازی رباط صلیبی قدامی انجام می‌شود، تنها بخشی از مسیر درمان است و اقدامات بعد از عمل مانند کنترل درد، استفاده صحیح از بریس، فیزیوتراپی و رعایت محدودیت‌های حرکتی در هفته‌های ابتدایی، در جلوگیری از عوارض و تسریع بازتوانی تأثیر مستقیمی دارد. آگاهی از این مراقبت‌ها می‌تواند احتمال بازگشت به فعالیت‌های ورزشی یا روزمره را افزایش دهد.
نکات مراقبتی بعد از عمل رباط صلیبی در بیمارستان
نکات مراقبتی بعد از عمل رباط صلیبی در بیمارستان بسیار مهم هستند و نقش زیادی در کاهش درد، جلوگیری از عوارض و آماده‌سازی بیمار برای ترخیص دارند. در واقع این نکات، پایه‌ای برای یک بهبودی سریع و موفق است و به کاهش احتمال عوارض کمک می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
- استفاده از داروهای تجویز شده، یخ‌درمانی و بالا نگه داشتن پا برای کاهش تورم.
- پرستاران به‌طور منظم فشار خون، ضربان قلب و وضعیت پانسمان را بررسی می‌کنند.
- تجویز داروهای ضدانعقاد و توصیه به حرکات ساده پا و مچ برای بهبود گردش خون.
- در صورت صلاح‌دید پزشک، تمرینات ساده مانند خم و باز کردن ملایم زانو شروع می‌شود.
- توضیح نحوه تعویض پانسمان، مصرف دارو، برنامه فیزیوتراپی و زمان مراجعه بعدی به پزشک.
7 نکته مراقبتی بعد از عمل رباط صلیبی در منزل
به مهم‌ترین مراقبت‌هایی که باید در منزل پس از جراحی رباط صلیبی رعایت شوند اشاره می‌شود. رعایت دقیق این موارد نقش زیادی در کاهش عوارض، تسریع روند بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره دارد:
✳️ برای کاهش تورم و درد، هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار کیسه یخ را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی زانو قرار دهید. استفاده از حوله نازک بین یخ و پوست ضروری است تا از سوختگی سرد جلوگیری شود.
✳️ در زمان استراحت پا را بالاتر از سطح قلب قرار دهید مثل گذاشتن بالش زیر آن بسیار موثر است تا از این طریق بتوان از تجمع مایعات در ناحیه زانو جلوگیری کرد.
✳️ داروهای مسکن، ضد التهاب و داروهای ضد انعقاد باید منظم و کامل مصرف شوند اما دقت داشته باشید که خودسرانه دارو را قطع یا جایگزین نکنید.
✳️ پانسمان را تمیز و خشک نگه دارید همچنین توجه داشته باشید که در صورت مشاهده ترشح، قرمزی، یا بوی غیرطبیعی از محل بخیه حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
✳️ در صورتی که طبق دستور پزشک لازم باشد از بریس یا زانوبند استفاده کنید تا از این طریق بتوان به ثابت نگه‌داشتن زانو و جلوگیری از حرکات مضر کمک کرد همچنین برای کاهش فشار روی زانوی جراحی‌شده، استفاده از عصا یا واکر بسیار کمک کننده است.
✳️ نحوه صحیح استفاده توسط پزشک به شما آموزش داده می‌شو تا تعادل بدن را بتوانید حفظ کنید.
✳️ تا زمانی که پزشک اجازه نداده، از بالا رفتن از پله، دویدن، یا حمل بار سنگین خودداری کنید. فشار زیاد می‌تواند به رباط تازه ترمیم‌شده آسیب برساند.
✳️ بدن برای ترمیم بافت‌ها به مواد مغذی نیاز دارد به همین خاطر مصرف پروتئین، میوه، سبزیجات و آب کافی به روند بازسازی کمک می‌کند و از همه مهم‌تر از ایجاد یبوست ناشی از داروها نیز جلوگیری خواهد کرد.
تمامی موارد ذکر شده در جلسه مشاوره با دکتر آرش اریس بهترین جراح زانو در رشت به طور مفصل به شما توضیح داده می‌شود اگر سوالی داشتید با شماره‌های ۰۱۳۳۲۱۳۵۰۲۵ و ۰۹۰۳۶۹۹۱۲۱۵ تماس حاصل نمایید.
روند بهبودی بعد از عمل رباط صلیبی
در ادامه، روند بهبودی بعد از جراحی رباط صلیبی را به صورت مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم. هر مرحله با توجه به وضعیت فرد، سن، میزان آسیب، و همکاری در تمرینات ممکن است کمی متفاوت است:
هفته اول تا دوم
در این مرحله تمرکز اصلی بر کاهش التهاب و درد است. استفاده از یخ، بالا نگه‌داشتن پا، داروهای تجویزی و استراحت از موارد ضروری هستند. راه رفتن با کمک عصا نیز برای کاهش فشار روی زانو توصیه می‌شود. دقت داشته باشید که در پایان هفته بیمار می‌تواند کمی وزن خود را روی پا نگه دارد.
هفته دوم تا چهارم
تمرینات فیزیوتراپی با هدف خم و صاف شدن زانو آغاز می‌شود. دامنه حرکت باید به‌تدریج افزایش یابد، بدون آنکه به زانو فشار غیرضروری وارد شود. اما توجه داشته باشید که هنوز استفاده از عصا یا واکر لازم است، اما به‌تدریج از میزان وابستگی به آن کاسته می‌شود.
ماه دوم
تمرکز تمرینات فیزیوتراپی بر بازسازی قدرت عضلات چهارسر ران و همسترینگ است به همین دلیل انجام منظم تمرینات در منزل یا کلینیک به بهبود عملکرد مفصل کمک می‌کند. توجه داشته باشید که در این مرحله بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک روزمره را بدون درد انجام دهد اما باید هنوز هم از انجام فعالیت‌های پرفشار پرهیز کند.
ماه سوم تا چهارم
تمرینات تعادلی، پایداری و هماهنگی بیشتر می‌شوند فرد به‌تدریج می‌تواند راه رفتن، دوچرخه‌سواری ثابت یا شنا را آغاز کند. هدف، بازیابی کنترل عضلات در حرکات پیچیده‌تر است دقت داشته باشید که بازگشت به رانندگی نیز در این بازه زمانی امکان‌پذیر است.
در نهایت…
در پایان، مراقبت‌های بعد از جراحی رباط صلیبی زانو تنها به یک دوره کوتاه محدود نمی‌شوند، بلکه مجموعه‌ای از اقدامات مستمر برای حفظ عملکرد مفصل، جلوگیری از عوارض و بازگشت به فعالیت‌های روزمره یا ورزشی هستند. پیروی دقیق از توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپیست، نقش مهمی در موفقیت نهایی درمان دارد و بی‌توجهی به آن روند بهبود را با اختلال روبه‌رو می‌کند.